Pandemia odbiła się na zdrowiu psychicznym wielu ludzi. Biorąc pod uwagę strach przed wirusem i rządowymi ograniczeniami w poruszaniu się, wiele osób zostało dotkniętych przez samotność, ale nie ma co się dziwić. Mniej kontaktów społecznych, płynące zewsząd negatywne informacje, dezorientacja, zakazy, ograniczenia swobody bez dwóch zdań przyczyniły się do tego, że częściej niż zwykle odczuwano niepokój i przygnębienie.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wydała nawet wytyczne dotyczące tego, w jaki sposób ludzie mogą zadbać o swoje zdrowie psychiczne w tym trudnym czasie. Przede wszystkim podkreślają, jak bardzo istotne jest dbanie się o jakość pożywienia, harmonogramu snu, higienę i ruch. Mniej oczywiste, lecz bardzo ważne jest by zwrócić uwagę na to czy nadal znajdujemy czas na robienie rzeczy, które są przez nas lubiane.
W rzeczywistości badania pokazują, że posiadanie hobby związane jest bezpośrednio z lepszym samopoczuciem – a w niektórych przypadkach może nawet zapobiegać depresji. Utrata zainteresowania i radości z rzeczy, które zwykle lubimy robić, jest jednym z objawów złego stanu zdrowia psychicznego.
Anhedonia to stan, w którym osoby skarżą się na obniżoną zdolność lub nawet niezdolność do odczuwania: przyjemności (zarówno zmysłowej, cielesnej jak i emocjonalnej, intelektualnej czy duchowej) i radości. Należy do bardzo częstych objawów depresji, ale może być również efektem niepożądanego działania niektórych leków przeciwdepresyjnych. Dlatego też wygospodarowanie czasu na zgłębianie swoich zainteresowań, zwłaszcza w aktualnej sytuacji, może być jednym ze sposobów uniknięcia anhedonii i depresji.
W rzeczywistości zalecanie działań społecznych jest metodą leczenia, w ramach której lekarze mogą poprosić pacjentów z łagodną lub umiarkowaną depresją o podjęcie niemedycznej interwencji (takiej jak hobby) w celu poprawy ich zdrowia psychicznego. Ponieważ leki przeciwdepresyjne mogą być mniej skuteczne u osób z łagodną depresją, ta strategia leczenia może im pomóc w złagodzeniu objawów.
Jak dotąd, niektóre badania wykazały, że programy społeczne, które zachęcają pacjentów do podjęcia hobby, takich jak ogrodnictwo lub sztuka, są korzystne dla zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia. Dowody pokazują również, że nawet w przypadku osób z kliniczną depresją niektóre terapie psychologiczne – takie jak aktywacja behawioralna, która wymaga od pacjentów zaplanowania na czas robienia rzeczy, które przynoszą im przyjemność i radość – łagodzą objawy depresji.
Podejmując aktywność, która sprawia nam przyjemność, w mózgu uwalniane są neuroprzekaźniki – na przykład dopamina, substancja chemiczna, która pomaga nam odczuwać przyjemność. Te determinujące samopoczucie związki mogą sprawić, że będziemy chcieli ponownie zająć się tym hobby i poczujemy się do tego bardziej zmotywowani.
Więc nawet jeśli na początku nie czujesz motywacji do tego by się czymś zająć, to zapewniam Cię, że gdy zaczniesz i doświadczysz w związku tym działaniem uczucia przyjemności, wpłyniesz na pobudzenie systemu nagród, a co za tym idzie poczujesz motywację do zrobienia tego ponownie. Oprócz przyjemności i motywacji hobby przynosi także inne korzyści. Hobby, zwłaszcza takie, które jest jakąś formą aktywności fizycznej wpłynie korzystnie na Twoją sprawność, skład ciała, a także funkcjonowanie mózgu. Badania sugerują, że niektóre hobby – takie jak gra na instrumencie muzycznym – mogą poprawić twoją pamięć, podczas gdy hobby artystyczne (takie jak czytanie lub układanie gier planszowych) ma zapobiegać demencji w późniejszym czasie.
Jeśli więc podczas pandemii czujesz się gorzej niż zwykle, spróbuj znaleźć czas na ponowne zaangażowanie się w hobby, które mogło Ci się podobać w przeszłości lub spróbuj czegoś nowego!
Autor: Krzysztof Zieliński – @mufasanaficie
